|
Thay mặt BLL Họ Đồng Hải Phòng, bà Đồng Thị Hồng Hoàn và ông Đồng Xuân Thành đã dâng hương lễ Tiên tổ họ Đồng thôn Tràng Duệ, xã Lê Lợi, huyện An Dương và trao món quà ý nghĩa của BLL Họ Đồng Hải Phòng, đó chính là cuốn sách về 20 nhánh Họ Đồng Hải Phòng và tấm ảnh lưu niệm của Đại hội Họ Đồng Hải Phòng lần thứ nhất cho Nhánh họ Đồng thôn Tràng Duệ, xã Lê Lợi, huyện An Dương...
Các vị cao niên và thành viên đại diện nhánh họ rất xúc động, ghi nhận tấm lòng của BLL Họ Đồng Hải Phòng, và hứa sẽ động viên con cháu tích cực tham gia các công tác của BLL dòng họ...
Đại hội Họ Đồng Hải Phòng lần thứ nhất chỉ duy nhất thiếu đại biểu của Nhánh họ Đồng thôn Tràng Duệ, xã Lê Lợi, huyện An Dương, Hải Phòng vì nhánh họ ít xuất đinh, ở xa trung tâm thành phố và con cháu làm việc xa.
Vì giỗ tổ họ hàng năm vào dịp 15/ tháng 05 (âm lịch) là giữa mùa hè rất nóng nực, nên thể theo nguyện vọng đông đảo con cháu đang làm việc xa quê của dòng họ, vào mỗi dịp hàng năm Nhánh họ HỌ ĐỒNG LÊ LỢI HUYỆN AN DƯƠNG, TP HẢI PHÒNG đều quyết định tập hợp và tổ chức tế tổ, cúng giỗ Tổ tiên vào dịp Thanh Minh cho đông đủ, xum vầy...
Tên Nhánh họ: Họ Đồng Văn, Tràng Duệ
Địa chỉ: Thôn Tràng Duệ, xã Lê Lợi, huyện An Dương.
Cụ Thượng tổ: Đồng Đăng Thiêm
Giỗ tổ: 15/ tháng 05 (âm lịch).
Trưởng tộc: Đồng Văn Nghĩ.
I. KHÁI QUÁT VỀ CHI HỌ
Họ Đồng ở xã Lê Lợi đến định cư ở xã Lê Lợi, huyện An Dương, Hải Phòng đã nhiều đời. Theo văn bia đá cổ, còn lưu tại khu lăng mộ của họ, vào tháng Bẩy năm Giáp Ngọ (2014), nhà nghiên cứu Hán, Nôm Đỗ Tiến Hợp đã cùng các thành viên Dòng họ ở đây tổ chức đọc và dịch bia đá có niên đại “Tháng 3 năm Giáp dần, đời vua Duy Tân (1914)”, trong đó ghi rõ Phú ý, ngày kỵ của Tổ tiên họ Đồng Tràng Duệ, Lê Lợi và những người công đức, bia đá Đồng tộc ghi chép như sau:
“Thường nghe đất nước có lịch sử ghi chép các sự kiện theo từng thời kỳ, một làng cũng có văn bản ghi chép từng sự việc; Một Dòng họ cũng phải có Tộc phả để truyền lại mối quan hệ từ trên xuống dưới, từ khởi đầu về sau này. Nếu không có bia đá ghi chép thì sao có thể lưu truyền được lâu dài, bởi thế Họ Đồng Tràng Duệ đã lập bia Từ đường.
Lúc đầu họ Đồng lập một phái về đây cùng với họ Trần trong thôn làm ăn, cấy cày sinh cơ lập nghiệp. Trải qua năm tháng số người hai họ phát triển đông đúc, phồn vinh và dần dần trở thành một khu ấp.
Nhớ công đức Tổ tiên, vào ngày lành tháng Ba mùa Xuân, năm Giáp Dần, niên hiệu Duy Tân (1914). Họ Đồng bàn bạc cùng nhau lập bia Từ đường, mừng rằng một việc vui không gì sánh bằng.
Ôi! Thật là đẹp thay!!!
Từ đường xây dựng chính hướng, Dòng họ phát đạt thịnh vượng, dù trải qua bao biến cố thăng trầm, công lao xây dựng bồi đắp từ thửa ban đầu vẫn còn thơm mãi. Phong cảnh nhà thờ họ vẫn đẹp như xưa.
Nay chúng ta lập bia kỷ niệm, khắc tên tổ tiên, theo thứ tự trước sau, cùng với ngày giỗ và phần mộ.
Liệt kê như sau:
1. Cao cao chi Tổ Khảo: Đồng Đăng Thiêm, giỗ ngày 15/05, mộ táng ở mả Miệt.
2. Cao cao chi Tổ Tỷ hiệu Diệu Trà, mộ táng ở mả Miệt.
3. Cao tằng tổ Khảo Đồng quý công tự Đăng Tương
4. Cao tằng tổ Tỷ Lê Thị hiệu Từ Hạnh, mộ táng tại Cán Trúc phía Nam làng.
5. Hiển Tổ khảo Đồng quý công tự Đăng Tương Khoa, mộ táng ở mả Độ.
6. Hiển tổ tỷ Nguyễn Thị hiệu Từ Thiện.
7. Hiển Tổ khảo Đồng quý công tự Đăng Dung, mộ táng ở mả Miệt….
Trong văn bia có danh sách rất dài tên các Cụ họ Đồng, ngày giỗ, địa điểm mộ táng các Cụ; nhưng có điểm chú ý là có một số Cụ có chức sắc trong làng, xã, ví dụ:
a/ Nội tông Tổ, bản xã Hậu thần, Lý trưởng Thập lý hầu, Tổng xã Tư văn Văn trưởng Đồng quý công, tự Đăng Khôi, mộ táng tại mả Chăng; Tổ tỷ Nguyễn Thị Thích Hậu thần (song táng tại bên ông)
b/ Thứ Tổ bản xã Lý trưởng Thập lý hầu, Tổng xã Tư văn Văn trưởng Đồng Đăng Tín, mộ táng tại Án Vỹ Chính.
c/ Hiển Tổ khảo Thập lý hầu, Tư văn trưởng bản tổng, kiêm Nhị xã, Thủ chỉ ân Tứ Thọ dân họ Đồng , tự Dương, giỗ ngày 18/05, mộ táng tại đồng Bổn.
d/ Hiển khảo Tiền bản xã, khóa sinh, hương mục, hương niên, kiêm bản Tổng, bản thôn Tư văn, Văn trưởng họ Đồng , tự Văn Bưu, tự Văn Nghị, hiệu Từ Minh; giỗ ngày 08/ tháng 05….
Và cuối bia là tên các vị công đức ngân xuyến để lập bia dòng tộc.
Như vậy, theo văn bia cho biết thời Phong kiến, các Cụ tổ tiên họ Đồng Lê Lợi có nhiều hậu duệ làm chức sắc trong làng, xã.
Họ Đồng Tràng Duệ cũng có Cụ làm Lý trưởng, Tổng xã Tư văn, Văn trưởng; khóa sinh, hương mục, … Có Cụ chắc chắn có công đức lớn để lập làng, hoặc xây dựng đình chùa nên cả hai cụ được phong Hậu thần, thờ ở đình chùa làng.
Tóm tắt về Tổ tiên:
Tổ tiên họ Đồng Lê Lợi có nguồn gốc từ đâu về chưa rõ, chỉ biết Cụ tổ Đồng Đăng Thiêm cùng 1 Cụ tổ Họ Trần thôn Tràng Duệ, xã Lê Lợi thời bấy giờ còn là mảnh đất hoang sơ… Các Cụ tổ Họ Đồng và họ Trần thấy mảnh đất này có khả năng phát triển sinh sôi, lập nghiệp, vì thế các vị Tổ tiên Họ Đồng đã cùng Cụ họ Trần lập ấp, xây dựng nền móng, gây sự nghiệp, vun đắp gia tộc, phát triển nòi giống; cho đến nay hậu duệ nối tiếp ở khu vực Lê Lợi được gần 100 suất đinh. Các con cháu phát triển phồn vinh và dần dần trở thành một khu dân cư đông đúc; Tổ tiên Họ Đồng ghi chép lại, khắc tên Phú ý và nguồn gốc các Cụ trên bia đá, lưu tại ở Từ đường Dòng họ, truyền muôn đời sau cho con cháu biết nguồn gốc Tổ tiên để tự hào và noi gương hậu thế.
Tên các Cụ Tiên tổ và ngày giỗ các Trưởng phái:
1. Cao cao chi Tổ Khảo: Đồng Đăng Thiêm, giỗ ngày 15/05, mộ táng ở mả Miệt.
2. Cao cao chi Tổ Tỷ hiệu Diệu Trà, mộ táng ở mả Miệt.
3. Cao tằng Tổ khảo Đồng quý công tự Đăng Tương
4. Cao tằng Tổ Tỷ Lê Thị hiệu Từ Hạnh, mộ táng tại Cán Trúc phía Nam làng.
5. Hiển Tổ khảo Đồng quý công tự Đăng Tương Khoa, mộ táng ở mả Độ.
6. Hiển Tổ Tỷ Nguyễn thị hiệu Từ Thiện.
7. Hiển Tổ khảo Đồng quý công tự Đăng Dung, mộ táng ở mả Miệt….
Một số Cụ tổ thành danh thời Phong kiến:
1. Nội Tông tổ, bản xã Hậu thần, Lý trưởng Thập lý hầu, Tổng xã Tư văn Văn trưởng Đồng quý công, tự Đăng Khôi, mộ táng tại mả Chăng; Tổ tỷ Nguyễn Thị Thích Hậu thần (song táng tại bên ông)
2. Thứ tổ bản xã Lý trưởng Thập lý hầu, Tổng xã Tư văn Văn trưởng Đồng Đăng Tín, mộ táng tại Án Vỹ Chính.
3. Hiển tổ khảo Thập lý, hầu, Tư văn trưởng bản tổng, kiêm Nhị xã, thủ chi ân tứ Thọ dân họ Đồng , tự Dương, giỗ ngày 18/05, mộ táng tại đồng Bổn.
4. Hiển khảo Tiền bản xã, khóa sinh, hương mục, hương niên, kiêm bản Tổng, bản thôn Tư văn, Văn trưởng họ Đồng , tự Văn Bưu, tự Văn Nghị, hiệu Từ Minh; giỗ ngày 08/ tháng 05….
Sự phân bố Dòng họ Đồng Lê Lợi:
Các Chi họ Đồng Lê Lợi chỉ khoảng trên 70 suất đinh; chủ yếu tập trung quê hương, lập nghiệp và sinh sống ở thôn Tràng Duệ, xã Lê Lợi, huyện An Dương. Có 1 số con cháu đi làm ăn, sinh sống xa quê, nhưng ngày Giỗ tổ con cháu vẫn trở về, ấm áp bên gia đình, cùng họ hàng, Đồng Tộc xum vầy tại nhà Trưởng tộc Đồng Văn Nghĩ và Từ đường vào dịp Giỗ tổ hàng niên.
Chúng tôi đã rất nhiều lần đến họ Đồng Tràng Duệ xã Lê Lợi, để mong tập hợp thông tin về Dòng họ này, tuy nhiên chúng tôi thật tiếc vì ông Đồng Văn Nghĩ cũng như các thành viên khác đều bất lực bởi không có thêm nhiều thông tin gì ngoài 02 tấm bia đá mà chúng tôi đã biên dịch. Nhưng chúng tôi vẫn hy vọng Dòng họ Đồng Lê Lợi, nhân các dịp Giỗ tổ sẽ tổ chức và bố trí người ghi chép thông tin thật đầy đủ vê nhánh họ mình, để những người cao niên, hiểu biết trong họ có thể có tư liệu về Gia tộc Tràng Duệ thật đầy đủ, chính xác để truyền lại cho nhiều đời con cháu thế hệ mai sau.
Lăng mộ Tổ tiên:
2. Mộ Tổ và Trưởng các chi được quy hoạch ở khu nghĩa trang Dòng họ, thôn Tràng Duệ xã Lê Lợi, huyện An Dương, Tp Hải Phòng. Do đất đai rộng rãi nên các phần mộ con cháu đều được quy hoạch quanh nơi phần mộ tiên Tổ.
Sau khi nhà thờ bị đổ nát và mất mát vào những năm chiến tranh, thiên tai, Văn bia đá cổ của Từ đường được con cháu họ Đồng Tràng Duệ di chuyển ra nghĩa trang để giữ gìn bảo quản cho muôn đời con cháu mai sau.
Ngày Cúng giỗ chính: Cụ Thượng tổ Đồng Đăng Thiêm, ngày Giỗ là 15/ tháng Năm âm lịch.
Từ đường Dòng họ, được xây dựng từ thời Phong kiến, có Cụ tổ còn dựng cả bia đá ghi chép phú ý, ky nhật, nơi an táng các đời trước. Tuy nhiên do biến động thời gian, chiến tranh và thiên tai, Từ đường cổ không còn; không phải trưởng họ nhưng do có tấm lòng với Gia tộc, ông Đồng Văn Nghĩ đã hiến đất nhà riêng cho họ, để con cháu Dòng họ tổ chức quyên góp và xây dựng lại nhà thờ; vì thế người người trong họ tôn vinh ông là Trưởng tộc, bởi ông và gia đình đã có tấm lòng với Tiên tổ Dòng họ, ông hiến cúng mảnh đất cho nhánh họ Tràng Duệ xây dựng Từ đường gia tộc ngày càng khang trang, đẹp đẽ; làm nơi thờ cúng Tổ tiên bền vững cho gia tộc. Ngoài mộ Tổ họ Đồng Lê Lợi, rất may mắn dòng Tộc này còn giữ được 2 tấm bia đá quý giá về Dòng họ, bia mang tên: “ Vạn cổ Từ đường”; khi xây dựng và đặt bia, tiếc rằng các Cụ trong họ sơ ý để khoảng cách giữa 2 bia gần nhau quá, đã gây khó khăn cho chúng tôi trong việc tìm chỗ đứng để rập bia, ghi chép và biên dịch cho Dòng họ...
Tại xã Lê Lợi, huyện An Dương còn có chi tộc họ Đồng Bá do Cụ Đồng Bá Luy 90 tuổi làm trưởng tộc; chúng tôi đã về thăm để tìm hiểu thêm họ Đồng Bá này, nhưng Cụ Trưởng tộc đã hơn 90 tuổi, Cụ quá già yếu, và đã lẫn, các con cháu Cụ đều đi làm ăn xa, vì thế thông tin về Dòng họ này đang bị bỏ ngỏ.
Từ đường thờ họ Đồng Lê Lợi:
Được thiết kế theo kiến trúc cổ, đầy đủ đồ thờ tự; bảo vật quý gia nhất của Từ đường họ Đồng Lê Lợi chính là 2 bức bia đá cổ ghi chép đầy đủ têncủa các vị Tổ tiên trong họ được đặt ở lăng mộ Tổ, dù đã có nhà che bia, tuy nhiên con cháu họ Đồng Tràng Duệ sẽ có kế hoạch đưa về Từ đường bảo quản.
Họ tên Trưởng tộc: Ông Đồng Văn Nghĩ
Điện thoại: 0949467307
Một số thành viên tích cực trong gia tộc:
1. Ông Đồng Văn Nghĩ
2. Ông Đồng Văn Căn
3. Ông Đồng Văn Thường
Gia phả họ Đồng Lê Lợi: Dòng họ lưu được Bia đá cổ ghi chép đầy đủ têncác Cụ Tiên tổ và xuất xứ Cụ Thượng tổ Đồng Đăng Thiêm, được khắc vào năm Giáp Dần, đời vua Duy Tân (1914); đến năm 2014, Cụ Đỗ Tiến Hợp, thôn Lý Học, huyện Vĩnh Bảo đã dịch toàn bộ văn bia thành chữ quốc ngữ cho dòng họ biết về nguồn gốc Tổ tiên, những Cụ thành đạt, Phú ýcác Cụ, để biết và tự hào.
II. MỘT SỐ NÉT NỔI BẬT VỀ TRUYỀN THỐNG VĂN HÓA CỦA DÒNG HỌ
Trên Gia phả Dòng họ ở văn bia cho thấy, Tổ tiên họ Đồng Tràng Duệ, xã Lê Lợi đã cùng họ Trần từ nơi khác đến có công xây dựng làng xóm, sinh cơ, lập nghiệp, con cháu thịnh vượng; từ thời phong kiến họ Đồng Lê Lợi luôn đóng vai trò quan trọng trong làng xã, qua các thời kỳ có một số người làm Lý trưởng, Phó Lý, hoặc giữ chức sắc trong làng, đặc biệt là có đến 3 vị được chính quyến Phong kiến phong tước Hầu, đây là những chức khá danh giá thời đó, cho thấy các Cụ tổ họ Đồng Tràng Duệ thời xưa là khá thành đạt.
a/ Các vị thành đạt thời Phong kiến:
1. Lý trưởng Thập lý hầu, Tổng xã Tư văn: Đồng quý công, tự Đăng Khôi.
2. Lý trưởng Thập lý hầu, Tổng xã Tư văn Văn trưởng Đồng Đăng Tín.
3. Thập lý hầu, Tư văn trưởng bản tổng, kiêm Nhị xã, Thủ chỉ ân Tứ Thọ dân Đồng Dương.
4. Khóa sinh, hương mục, hương niên, kiêm bản Tổng, bản thôn Tư văn, Văn trưởng họ Đồng VănBưu; Đồng Văn Nghị, hiệu Từ Minh.
Các sỹ quan quân đội, công an
1. Trung tá Đồng Văn Tứ
Cá nhân thành đạt:
Ông Đồng Văn Thường.
III. HOẠT ĐỘNG VĂN HÓA DÒNG HỌ
Nghi thức tế lễ Tổ tiên:
Từ xa xưa họ Đồng Lê Lợi có truyền thống tốt đẹp trong gia tộc, ngày nay con cháu nối tiếp và phát huy, duy trì được các việc Giỗ chạp, tang ma họ tộc; Nhánh họ Đồng Tràng Duệ, xã Lê Lợi luôn đoàn kết, quý trọng và thân ái, các nghi thức cúng giỗ tổ được phụng sự trang nghiêm, gia tộc thường xuyên tham gia, tổ chức hiếu hỷ cho Dòng họ, trong tộc, ngoài làng, chung tay, giúp đỡ nhau trong cuộc sống.
Phong trào khuyến học, khuyến tài:
Họ Đồng Lê Lợi khuyến khích con cháu học hành, phấn đấu tốt, động viên kịp thời những người thành đạt, các cháu học sinh giỏi, thi đỗ đại học, phát triển tài năng trong họ tộc.
V. NGƯỜI CUNG CẤP THÔNG TIN:
1. Họ và tên: Đồng Văn Nghĩ.
2. Năm sinh :1952.
3. Quê quán: thôn Tràng Duệ, xã Lê Lợi, huyện An Dương, Tp Hải Phòng.
4. Nơi ở hiện nay: thôn Tràng Duệ, xã Lê Lợi, huyện An Dương, Tp Hải Phòng.
5. Điện thoại DĐ : 0949467307.
---------- ***----------
|
