Chạp tổ họ Đồng Thủy Đường và thương hiệu Bánh chưng nổi tiếng của họ Đồng Thủy Nguyên, Hải Phòng

Dòng họ Đồng Thủy Đường có khoảng trên 500 suất đinh. Gia phả khắc trên bia đá từ thời vua Tự Đức (Niên hiệu bia làTự Đức nhị thập thất niên, cửu nguyệt, nhị thập nhật.) chép lại được gần 20 đời. Hiện hậu duệ họ Đồng ở đây vẫn lưu giữ và đặt trang trọng tấm bia quý này trên hương án ở vị trí cao nhất tổ đường. Cụ tổ tiên họ Đồng Thường Sơn là Giám sinh tri huyện Triền Dương Đồng- Nguyễn công tự Thừa Huân phủ quân, vậy là cụ từng coi thi ở Quốc Tử Giám và làm quan Tri huyện Triền Dương, Chí Linh, Hải Dương – cũng là địa danh có nhiều Tiến sỹ họ Đồng nhất Việt Nam. Cụ Thừa Huân từng là con nuôi của họ Nguyễn, nên cụ truyền cho con cháu phải mang họ Nguyễn để mang ơn.

Gia phả họ Đồng có chép rằng, dòng họ có 2 cụ di cư lên ở Bắc Giang và 1 nhánh họ lập nghiệp ở xã Kiền Bái, cùng huyện Thủy Nguyên.

Con cháu họ Đồng ở đây rất có tâm với dòng họ, vì thế từ đường họ Đồng Thủy Đường nơi đây đã được trùng tu và tôn tạo rất khang trang từ 3 năm nay. Trưởng tộc là ông Đồng Văn Vặn. Hiện tấm bia quý ở từ đường họ Đồng Thường Sơn là bằng chứng về dòng họ có gốc ở Triền Dương, Chí Linh .Đây sẽ là những hiện vật quan trọng cho dòng họ Đồng Thủy Nguyên và Hải Phòng nói riêng cũng như họ Đồng Việt Nam nói chung trên con đường tìm về cội nguồn tiên tổ và họ mạc. ..

Dòng họ Đồng Thủy Đường nổi tiếng xa gần vị có nghề truyền thống làm bánh chưng có thương hiệu. Đó là bà Đồng Thị Thuận năm nay đã 80 tuổi, ở xóm 2, là vợ ông Nguyễn Đức Chiển, 86 tuổi. Bà Thuận là gái họ Đồng có nghề gói bánh chưng cổ truyền ngon nổi tiếng trong vùng.

Ông Chiển lấy vợ họ Đồng và được bà Đồng Thị Thuận truyền nghề gói bánh chưng của gia đình bà có truyền thống nhiều đời giúp ông bà lập nghiệp. Bà Đồng Thị Thuận vốn sinh ra trong gia đình có truyền thống nghề gói bánh chưng lâu đời nhất làng Thủy Đường, huyện Thủy Nguyên. Ông yêu nghề gói bánh chưng truyền thống, chăm chỉ học nghề và theo nghề gói bánh chưng của cụ bà Đồng Thị Thuận đã hơn 60 năm, những vui buồn của cuộc đời ông đều gắn liền với nồi bánh chưng tết. Bà Đồng Thị Thuận cho biết bà đã học gói bánh chưng từ năm lên 12, khi lấy ông, bà truyền nghề và hai ông bà sống với nghề ngót nghét đã gần hết cả cuộc đời mình. Ông bà có 7 người con trai đều biết gói bánh nhưng cũng chỉ có 2 người con là anh Dũng và anh Anh nối nghề các cụ. Vừa gói bánh chưng, anh Nguyễn Đức Dũng (con bà Đồng Thị Thuận) cười mãn nguyện: “Tôi biết gói bánh chưng từ khi còn trong bụng mẹ! Vì bà vừa mang bầu mình vừa gói bánh nên tôi tranh thủ học nghề của bà!”. Đúng là con nhà nòi, trông anh Dũng gói bánh thật điệu nghệ…còn cái bánh trong tay anh cứ gọn gang, chắc nịch, đẹp đẽ làm người ta phải mê mẩn cả vẻ đẹp bên ngoài chiếc bánh lẫn hương vị bên trong!

Âm thầm và bền bỉ, bánh chưng ông bà Đồng Thị Thuận đã thành thương hiệu đẳng cấp, chẳng lẫn vào đâu. Không một biển quản cáo, không một lời mời chào, tiếng thơm đồn xa, cứ tết đến, người bên phố, người ngoài tỉnh, người xa xứ, các cơ quan, tổ chức tìm vào nhà ông bà Thuận- Chiển đặt bánh chưng Tết. Ngày thường, lúc nào bếp nhà ông bà Thuận- Chiển cũng đỏ lửa nhưng vào những ngày giáp tết, bếp lửa rực hơn, những bàn tay nghệ nhân gói bánh chưng phải bận rộn đến đêm giao thừa khi giao chiếc bánh cuối cùng cho khách. Năm nào, bánh chưng nhà bà Thuận- Chiển cũng bay ra xứ ngoài. Người ta đến nhà ông bà đặt bánh làm quà cho họ hàng, người thân ở các nước Anh, Canada, Mỹ, Hồng Kông,..

Giữa tháng 12 âm lịch này, nhà ông bà đã tíu tít nhận đặt hàng gói hơn trăm chiếc bánh chưng to làm quà tết gửi ra nước ngoài. Xưởng bánh chưng nhà bà Đồng Thị Thuận làm tất bật nhất từ ngày 26-29 âm lịch tết. Mỗi ngày phải luộc 4 nồi bánh chưng với hơn một nghìn bánh. Các cụ phải huy động tất tần tật con cái trong nhà. Anh Dũng, con bà đã được cơ sở gói bánh chưng bên Hồ Sen, Hải Phòng mời sang gói bánh trả lương khá cao nhưng anh từ chối vì công việc nhà bận rộn làm không xuể. Đứa cháu bà còn mang nghề gói bánh chưng vào Sài Gòn lập nghiệp và cũng đang phát triển mạnh, tạo thương hiệu bánh chưng Thủy Đường bay xa hơn. Dù bánh ở đâu ngon nhưng cũng thể ngon bằng bánh “ông bà Chiển”. Ông Chiển cho biết: gói được bánh chưng ngon không bị mốc, và để được lâu phải có bí quyết nên ai cũng tìm đến đích xác nhà 2 cụ đặt bánh. Người dân xa gần đến đặt bánh chưng bà Đồng Thị Thuận quanh năm, hễ ai đặt hàng thì cụ lại cùng các con cháu xắn tay gói bánh, bắc nồi lên bếp, ngay cả ngày mồng một tết bà cũng gói bánh.

Có lẽ không lúc nào hai ông bà Thuận - Chiển có thể rời xa nghề của mình được. Những lò bếp rực lửa không bao giờ tắt ấy như chính sự rực lửa yêu nghề của một lão làng họ Đồng làm nên thương hiệu cho làng bánh chưng và phụ nữ đảm đang họ ĐồngThủy Đường, Thủy Nguyên, Hải Phòng!

Đồng Thị Hồng Hoàn