Sáng ngày 31 tháng 1 năm 2016 (tức ngày 22 tháng Chạp năm Ất Mùi), Họ Đồng ở làng Châu, Cao Xá, Tân Yên, Bắc Giang tổ chức lễ giỗ Chạp thường niên.

Lễ giỗ Tổ diễn ra trong không khí ấm áp và trang trọng khi ông Đồng Văn Cảnh, Trưởng tộc họ Đồng Làng Châu đã làm lễ cúng Tổ tiên họ Đồng qua các đời. Ông Đồng Văn Đạo đã thay mặt Hội đồng Gia tộc làm các phần việc của họ như Vinh quy bái tổ,chúc phúc,chúc Thọ... Đồng thời báo cáo công việc đã làm được của họ trong 5 năm qua và một số công việc sẽ làm trong 5 năm tới. Một trong những phần việc quan trọng trong 5 năm tới là Lập nghĩa trang gia tộc họ Đồng. Đây là việc làm rất có ý nghĩa nhằm gắn kết các thành viên trong dòng họ, mọi người có thể yên tâm, nhất là những người nghèo hoặc ở Thành phố không có điều kiện về đất đai, những người sinh toàn con gái có thể yên tâm khi mất đi, mồ mả được cả họ chăm sóc hương khói, nhất là lại có nhà thờ họ để thờ cúng...

Nhà thờ họ Đồng ở Làng Châu, Cao Xá, Tân Yên, Bắc Giang 

Đặc biệt,sau nghi lễ giỗ Tổ năm nay là phần bầu Hội đồng gia tộc và Ban nghi lễ họ Đồng Làng Châu nhiệm kỳ 2016-2020. Hội đồng gia tộc Làng Châu đã thống nhất bầu ông Đồng Khánh Xuân làm Trưởng ban, ông Đồng Văn Sơn, Đồng Văn Hồng làm Phó ban. Các ủy viên:Bùi Thị Thường, Đồng Văn Bính, Đồng Văn Luân, Đồng Văn Đức, Đồng Văn Bắc, Đồng Văn Sường, Đồng Văn Chì, Đồng Văn Miêng, Đồng Văn Thuấn, Nguyễn Thị Cúc. Các ông Đồng Văn Cảnh, Đồng Văn Đạo, Đồng Xuân Đạc làm cố vấn.
 
+ Một vài nét khái quát về họ Đồng Làng Châu:

Họ Đồng ở Làng Châu, Cao Xá,Tân Yên, Bắc Giang đã tới định cư từ lâu đời, có một khu nghĩa trang trên một quả đồi, nơi đó có 3 mộ tổ và có trên 100 ngôi mộ, không biết từ thời nào, các cụ đã xây Nghè (một kiểu Từ Đường) để thờ phụng tổ tiên, và vùng đất đó đã thành tên là “Bãi Đồng Nghè”.

Sau khi cuộc khởi nghĩa Yên Thế thất bại, Nghè đã bị phá (nay vẫn còn gạch ngói vỡ). Trước đây, hàng năm con cháu họ Đồng lấy ngày 22 tháng Chạp làm ngày giỗ tổ, các gia đình mang cỗ bàn ra bãi chạp để cúng tổ và cùng nhau ăn uống tại đó. Lịch sử đã ghi nhận trong cuộc khởi nghĩa Đại Trận (1870-1875) của Đồng Văn Trung (làng Châu, Ngô Xá) làm Trung quân Chánh đề đốc, trong cuộc chống thổ phỉ Tầu 20 năm (1862-1882) cụ Chánh Văn (có ý kiến là họ Đồng, có ý kiến là họ Nguyễn) cùng cụ Quản Hương (Đồng Văn Hương) đã tổ chức dân binh lập làng chiến đấu, đánh nhiều trận với giặc Tầu để bảo vệ xóm làng, trong cuộc khởi nghĩa Yên Thế nhiều cụ đã tham gia nghĩa quân như cụ Đồng Văn Bốc (được xã Dương Sơn tôn là Tiên Chỉ) cụ Đồng Văn Đích, Đồng Văn Tín, Đồng Văn Sênh, Đồng Văn Chinh… Cũng cần nói thêm: Họ Đồng ở làng Châu, là một làng có truyền thống thượng võ, ở đây đã có cuộc khởi nghĩa Quận Tường (1862-1874) là một trong những làng kiên cường chống thổ phỉ Tàu (1862-1882), một làng căn cứ của cuộc khởi nghĩa Yên Thế (1884-1913). Chính vì vậy, làng Châu đã nhiều lần bị triệt hạ (đa số là người họ Đồng) phải chạy sang làng khác, huyện khác cư trú. Họ Đồng trước đây có nhà thờ họ bằng đá, cùng với nghè họ Đồng ở Đồng Nghè như trên đã nói nhưng do những biến động của lịch sử, nên đều đã bị phá hủy. Trong hoạt động xã hội: trước cách mạng Tám, 4 cụ đã làm lý trưởng là các cụ Phúc Vinh, cụ Phúc Di, cụ Phúc Thịnh (Đồng Văn Hanh) và cụ Đồng Văn Chinh, cụ Đồng Văn Giang là Tổng Đoàn, cụ Đồng Văn Đựng làm Phó lý, cụ Đồng Văn Cốc làm thư ký hộ lại, cụ Đồng Văn Lãng làm thầy đồ dạy chữ Hán… Nhìn lại tổng quát các thời kỳ này, có thể thấy các cụ trong dòng họ luôn hướng về chính nghĩa, với các hoạt động xã hội các cụ luôn giữ những vị trí nòng cốt ở làng xã, tuy không giàu những các cụ luôn biết làm việc nghĩa. Các ngày giỗ tổ: Đời thứ nhất có 3 cụ tổ: Phúc Hiền, Phúc Huy, Phúc Quang mộ ở Bãi Chạp – Đồng Nghè. Giỗ tổ ngày 22 tháng Chạp. 
                  Chúc phúc và chúc thọ

Trải qua quá trình hình thành và phát triển, con cháu trong dòng họ Đồng Làng Châu với 10 đời và gần 500 suất đinh đã tiếp nối truyền thống của cha ông để lại, tương thân tương ái, đoàn kết giúp đỡ, đùm bọc lẫn nhau. Con em trong dòng họ luôn phấn đấu học tập và công tác tốt, đến nay, dòng họ đã có nhiều cá nhân tiêu biểu giữ nhiều chức vụ quan trọng và có nhiều đóng góp có ích cho xã hội và đất nước. Tiêu biểu có ông Đồng Văn Đạo – nguyên Chủ tịch UBND huyện Tân Yên, Ủy viên Thư ký kiêm Chánh văn phòng UBND tỉnh Hà Bắc. TS Đồng Xuân Thụ, hiện là Tổng Biên tập Tạp chí Môi trường Đô thị Việt Nam; Thượng tá, bác sỹ quân ý Đồng Khánh Vinh, Chủ tịch Hội nạn nhân chất độc Dioxin tỉnh Bắc Giang,Thượng tá Công an Đồng Khánh Xuân, Doanh nhân Đồng Văn Nhất… Ngoài ra còn có một số cá nhân khác đảm nhiệm nhiều chức vụ ở nhiều lĩnh vực khác.
Ra mắt Hội đồng gia tộc Làng Châu gồm: Ông Đồng Khánh Xuân làm Trưởng ban, ông Đồng Văn Sơn, Đồng Văn Hồng làm Phó ban. Các ủy viên: Bùi Thị Thường, Đồng Văn Bính, Đồng Văn Luân, Đồng Văn Đức, Đồng Văn Bắc, Đồng Văn Sường, Đồng Văn Chì, Đồng Văn Miêng, Đồng Văn Thuấn, Nguyễn Thị Cúc.
Bài và ảnh: Đồng Tùng Anh