Nhánh họ Đồng Đồng Đăng Tướng
ở Lạng Giang chia làm 2 Chi lớn. Một chi chính ở Nghĩa Hòa và số xã lân cận. Một
chi nhỏ ở Bình Long, Thái Nguyên. Tổng số suất đinh: 156. Lăng mộ tổ: Ở Cầu
Khinh, xã Nghĩa Hòa, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang. Nhà thờ được xây dựng khoảng giữa thế kỷ 18 do chính Cụ Tổ xây dựng, gồm 7 gian nhưng sau đó bị cháy. Là dòng dõi là các nhà nho, thầy đồ nên Gia phả được ghi chép công phu chi tiết đến nay được 17 đời, nhưng năm 1947, máy bay Pháp đánh bom cháy nhà cháy cả Gia Phả. Sau đó đã được lập lại giao cho Cụ Nghĩa (xóm Hạ) nhưng lại bị cháy mất). Gia phả mới nhất được lập lại năm 2005. Cây Gia phả lập đến nay được 13 đời (tuy nhiên không được đầy đủ). Cụ Tổ là cụ Đồng Đăng Tướng
là người học rộng uyên thâm thi đỗ làm quan trong Triều: Tiền Quốc Tử Giám,
giám sinh được vua Ban hầu tước. Cụ sinh vào khoảng thập niên 20 của thế kỷ 18
(1720). Trong bia tạc ở Đình Bằng cụ là ghi những người có công lao với Địa
phương đất nước Cụ là người đứng đầu. Cụ được nhân dân tôn vinh như Thành Hoàng
của Làng. Cụ mất ngày 11/9 nên nhân dân lấy ngày đó làm ngày hội lệ hàng Tổng
trước đây, còn ngày nay là ngày hội lệ của Thôn Bằng. Cháu của Cụ là Đồng Đăng Túc sinh thời là Phó tổng Thịnh Liệt là người khởi xướng xây dựng đình Bằng (Bia đình Bằng có ghi điều này, đình Bằng khánh thành năm 1798) và Cụ cũng là người phụ trách thi công Đình Bằng và Chợ Bằng từ thời đó. Dòng tộc Đồng Đăng lấy ngày mất của Cụ làm ngày Giỗ Họ: Hàng năm sáng ngày 11/9 toàn thể Hậu duệ Đồng Đăng ra Đình Bằng dâng hương cùng lễ vật dâng lên Cụ Tổ, các bậc tiền bối của Gia tộc và các bậc tiền bối, các anh hùng Liệt sĩ có công với Quê hương Dân tộc.
Đồng Văn Chương |