Cụ Tổ: Đồng Kim Bảng. Giỗ tổ: 28 tháng Chạp (âm lịch)

Theo Gia phả đã dịch từ chữ Hán sang chữ Quốc ngữ và lập mới, viết rằng: “Cổ nhân có câu: Cây có gốc, nước có nguồn, người phải có tổ tông”. Đạo lý ấy không thể phủ nhận. Nó tồn tại mãi mãi với thời gian, mặc cho xã hội nhiều thăng trầm, dâu bể theo lịch sử. Vì vậy, việc truy tìm nguồn gốc Tổ tiên, chăm lo mồ mả, xây dựng tu bổ nhà thờ là tiềm thức của trăm họ nói chung và họ Đồng Kim nói riêng.


Cụ Thượng tổ họ Đồng Kim đến thôn Phù Lưu, xã Phù Ninh, lập nghiệp và định cư có lẽ đã mấy trăm năm. Tuy nhiên Gia phả cổ chủ yếu chỉ chép Tên và ngày kỵ của các bậc tiền nhân, cho nên những thông tin khác là bằng truyền ngôn từ các cụ cao niên trong họ.


Theo các bậc cao niên, họ Đồng và họ Vũ đến lập ấp đầu tiên ở thôn Phù Lưu, xã Phù Ninh, huyện Thủy Nguyên đã nhiều đời, cùng nhau làm ăn, cấy cày sinh cơ lập nghiệp. Trải qua năm tháng số người hai họ phát triển đông đúc, thêm một số họ khác xây dựng làng mạc phồn vinh và dần dần trở nên đông đúc như ngày nay. Dựa vào văn bia cổ chùa Thiên Vũ được xây dựng từ triều Lý (khoảng vào những năm 1009, 1225), trong chùa còn nhiều văn bia đá; có khoảng vài chục người họ Đồng được ghi khắc trên minh bia, trong số đó có bà Đồng Thị Liên, thuộc ngành 3 tu thành chính quả, được ghi khắc trên bia đá, và lưu giữ đến ngày nay.


Họ Đồng Kim Phù Lưu trước đây cũng có 1 bia đá ghi lại lịch sử dòng họ, nhưng tiếc rằng năm 1947 trong 1 trận càn Pháp đốt nhà thờ, bia bị vỡ vụn, may mắn còn cuốn Gia phả bằng chữ Hán, được Cụ Đồng Kim Thung và Cụ Đồng Kim Trì dịch ra chữ Quốc Ngữ, vào thập niên 60, và lưu giữ đến ngày nay cho con cháu biết về tiền nhân.

Tổ tiên họ Đồng Phù Lưu có nguồn gốc từ đâu về chưa rõ, chỉ biết cụ tổ Đồng Kim Bảng đã cùng 1 cụ tổ họ Vũ về thôn Phù Lưu, xã Phù Ninh lập nghiệp, thời bấy giờ nơi này còn là nơi đồng chua, nước mặn, sú vẹt, hoang dã…


Các cụ tổ họ Đồng và họ Vũ thấy có khả năng lập nghiệp, phát triển, vì thế đã cùng nhau xây dựng sự nghiệp, vun đắp gia tộc, phát triển thịnh vượng. Đến nay, họ Đồng Phù Lưu có gần 100 suất đinh.


Do mất gia phả cổ, nên có khoảng 30 đời họ Đồng Phù Lưu chưa có thông tin…; Phả ký chia làm 3 ngành. Gia phả họ Đồng Phù Lưu còn chép danh sách rất dài tên các cụ tổ họ Đồng và con cháu, ngày giỗ, địa điểm mộ táng các Cụ.


Cũng theo Phả tộc, vào cuối thế kỷ XVII đến đầu thế kỷ XIX, họ Đồng Phù Lưu có nhiều người khá giả (có tới hàng chục mẫu ruộng, nuôi nhiều người giúp việc đồng áng). Đến thời bao cấp từ năm 1954 đến năm 1990 tất cả các gia đình họ Đồng đều rất khó khăn như bao dòng họ khác; nhưng từ khi mở cửa cơ chế, xóa bỏ bao cấp đến nay, nhiều gia đình họ Đồng Kim đã có bát ăn, bát để; phần lớn các gia đình đã thoát nghèo.


Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, có cụ Đồng Kim Tác là Chủ tịch lâm thời đầu tiên ở xã Phù Ninh. Ngoài ra, trong chiến tranh Thế giới lần thứ 1 và lần thứ 2:  Có 2 cụ Họ Đồng là Đồng Kim Trì và Đồng Kim Quý đã đi lính sang Pháp chống Phát xít, để giải phóng nước Pháp..


Từ năm 1954 đến nay, nhiều người họ Đồng Kim tham gia công tác xã hội, nhiều người tham gia Đảng Cộng sản, đặc biệt vào thập kỷ 60, 90, cụ Đồng Kim Thùng liên tục giữ chức Trưởng ban Thủy Lợi xã; Phó Trưởng Công an xã; Bí thư chi bộ xã Phù Lưu. Cụ Đồng Kim Thế cũng từng tham gia công tác của xã, là Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ, Bí thư đoàn xã, Chủ tịch Hội Nông dân tập thể, Trưởng ban Văn hoá xã, Phó Chủ nhiệm Hợp tác xã; Ông Đồng Kim Hải giữ chức Xã đội trưởng, Phó Chủ tịch kiêm Trưởng Công an xã Phù Lưu.


Có 3 nhánh chính họ Đồng Phù Lưu, Phù Ninh. Trên Lăng mộ Tổ tiên, có ghi: “Phù Lưu Nội xã Đồng tộc Tổ mộ”. Các mộ Tổ ngành ở cạnh làng văn hóa Phù Lưu, có có ghi: “Phù Lưu Nội xã Đồng tộc chi Tổ mộ”, các mộ Tổ được xây dựng và quy hoạch khá quy củ ở thôn Phù Lưu, xã Phù Ninh, huyện Thủy Nguyên.


Trước đây, thời phong kiến họ Đồng Kim đã có Từ đường xây dựng trên đất của Trưởng họ Đồng Kim Thung, nhưng năm 1947 nhà thờ này đã bị Pháp đốt cháy. Mãi đến năm 2002, nhờ sự đồng tâm nhất trí Dòng họ, nhà thờ mới được xây dựng lại, ở vị trí hiện tại, nơi được coi là trung tâm Đồng Kim tộc. Đây là nơi Giỗ tổ hàng năm, nơi hội họp và sinh hoạt văn hóa của cả họ.


Gia phả họ Đồng Phù Lưu: Dòng họ lưu được dịch và ghi chép đầy đủ tên các Cụ Tiên Tổ, vào những thập niên 60, 70 đã được Cụ Đồng Kim Thung (Trưởng họ) và Cụ Đồng Kim Trì dịch toàn bộ văn bia thành chữ quốc ngữ. Gần đây 2 ông Đồng Kim Mến (Trưởng họ) và Đồng Kim Hải (Trưởng Ban tổ chức) được dòng họ Đồng lòng nhất trí hoàn thiện Gia phả họ Đồng Kim cho con cháu sáng tỏ về cội nguồn, phát huy truyền thống tốt đẹp của Tổ tiên và dòng họ.


Xét Tộc phả họ Đồng Phù Lưu cho thấy, Tổ tiên họ Đồng Phù Lưu, xã Phù Ninh đã cùng họ Vũ từ nơi khác đến có công xây dựng làng xóm, sinh cơ, lập nghiệp, con cháu thịnh vượng; từ thời phong kiến họ Đồng Phù Lưu luôn đóng vai trò quan trọng trong làng xã, có một số người làm chánh tổng, phó tổng, Lý trưởng, Phó Lý, hoặc giữ chức sắc trong làng.


Trong thời đại Hồ Chí Minh, dòng họ Đồng Kim ở Phù Lưu 6 sĩ quan quân đội, công an, có 3 Thạc sĩ, 15 cử nhân, Kỹ sư. Có 4 thành viên tiêu biểu có công đức với dòng họ. Có 11 người tham gia kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ , trong đó có 3 Anh hùng Liệt sĩ


Họ Đồng Phù Lưu cũng luôn khuyến khích con cháu học hành, thành đạt, động viên kịp thời những người thành tài, các cháu học sinh giỏi, thi đỗ đại học trong họ.

Đồng Kim Mến

Trưởng tộc

Đồng Kim Mầu

Chủ tịch HĐGT