Cụ Tổ: Đồng công tự Thừa Huân; Giỗ tổ: 19 tháng Chạp (âm lịch).

Họ Đồng ở làng Thường Sơn, xã Thủy Đường, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng đến nay đã được 19 đời. Theo văn bia đá cổ chép gia phả con lưu lại Cụ Thượng tổ từ Triều Dương, Chí Linh, Hải Dương xuống Thường Sơn lập nghiệp.


Tên Cụ Thượng tổ là Đồng công tự Thừa Huân. Cụ là Giám sinh (học sinh trường Quốc tử Giám), quan Tri huyện Triền Dương (như Chủ tịch huyện ngày nay). Mảnh đất Chí Linh, tỉnh Hải Dương (Triều Dương, còn có tên khác là Triền Dương, nay là xã Nhân Huệ, huyện Chí Linh là nơi có 6 vị Tiến sĩ họ Đồng Mạc triều và Lê Trung Hưng. Đó là các vị: Tiến sĩ Đồng Hãng; Tiến sĩ Đồng Đắc; Tiến sĩ Đồng Văn Giáo, Tiến sĩ Đồng Tồn Trạch, Tiến sĩ Đồng Bỉnh Do, Tiến sĩ Đồng Hưng Tạo).


Khi Cụ Thừa Huân đến mảnh đất Thường Sơn, Thủy Đường lập nghiệp. Cụ kết bạn với cụ tổ họ Nguyễn để mở trường dạy học. Thời bấy giờ Thường Sơn còn là mảnh đất hoang sơ, rừng núi, sông ngòi, sú vẹt… Các cụ tổ thấy mảnh đất hoang, nhưng phong phú, có khả năng phát triển sinh sôi, lập nghiệp lớn, vì thế các vị Tổ tiên đã cùng cụ họ Nguyễn xây dựng nền móng, gây dựng sự nghiệp, vun đắp gia đình, phát triển nòi giống đến nay hậu duệ nối tiếp ở khu vực Thường Sơn, Thủy Đường đã được 19 đời.


Thời Phong kiến, các con cháu, hậu duệ họ Đồng Thường Sơn nối tiếp truyền thống ông cha, có nhiều hậu duệ làm chức sắc trong làng. Có các vị làm Lý trưởng, Trưởng ban, Thầy giáo. Các Cụ đóng góp công đức xây dựng làng, được lưu danh muôn thủa trên văn bia đình chùa, lưu truyền cho đến ngày nay và mai sau; có 5 đời họ Đồng làm Chưởng Bạ, cho đến nay đều là con cháu họ Đồng Thường Sơn. Tiêu biểu như: Cụ tổ Đồng Văn Như, còn gọi là cụ Khóa Như; Cụ tổ Đồng Văn Đĩnh, còn gọi là cụ Khóa Đĩnh; Cụ tổ Đồng Văn Trước, còn gọi là cụ Khóa Thứ).


Thời kỳ cách mạng có 4 Chủ tịch xã, 2 Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp. Tiêu biểu như: Cụ Đồng Văn Côn, là Bí thư chi bộ đầu tiên của xã Thủy Đường, huyện Thủy Nguyên. Ông Đồng Văn Rạng làm Chủ tịch UBND xã Thủy Đường, huyện Thủy Nguyên. Giai đoạn chống Pháp có ông Đồng Văn Thường làm Chủ tịch xã Thủy Đường và làm Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp; Ông Đồng Văn Pha là Chủ tịch và Bí thư xã Thủy Đường nhiều khóa.


Trong thời kỳ đổi mới đến nay, dòng họ Đồng Thường Sơn có 2 Tiến sĩ, 3 kỹ sư, 3 sĩ quan quân đội, công an, 6 Lãnh đạo cấp tỉnh và huyện, 1 Thầy thuốc Ưu tú, 2 Mẹ Việt Nam Anh hùng, 17 Liệt sĩ họ Đồng Thường Sơn, 6 thương binh, 2 Doanh nhân và 1 người thành đạt; 2 Doanh nhân có công đức lớn cho dòng họ.


 Các chi họ Đồng Thường Sơn hiện nay có 536 suất đinh, trên 1000 nhân khẩu, sinh sống chủ yếu ở thôn Thường Sơn, xã Thủy Đường. Số con cháu đi làm ăn, sinh sống xa quê, nhưng ngày giỗ tổ con cháu vẫn trở về, ấm áp bên gia đình, cùng họ hàng, Đồng Tộc sum vầy nhà Trưởng tộc Đồng Văn Đông và Từ đường dịp lễ tiết và ngày Chạp tổ. Có một chi nhỏ ra Hà Cối, Quảng Hà (Quảng Ninh) lập nghiệp và sinh sống.


Dòng họ có nhiều mộ Tổ các Chi được xây dựng khang trang tại quê hương xã Thủy Đường, huyện Thủy Nguyên, TP. Hải Phòng.

Từ đường Dòng họ được xây dựng từ thời Phong kiến, đến năm 2015 được tu bổ đại khang trang với tổng kinh phí quyên góp và tài trợ: 860.000.000VNĐ.

Từ đường thờ họ Đồng Thường Sơn, được thiết kế theo kiến trúc cổ, bằng gỗ, khang trang, có đầy đủ đồ thờ tự; bảo vật quý giá nhất của Từ đường họ Đồng Thường Sơn là văn bia đá cổ ghi chép đầy đủ Phú ý của các vị Tổ tiên trong họ được để ở vị trí trang trọng và cao nhất trong Từ đường.


Gia phả họ Đồng Thường Sơn: Dòng họ lưu được Bia đá cổ ghi chép đầy đủ Phú ý các Cụ Tiên tổ và xuất xứ cụ Thượng tổ Đồng Công tự Thừa Huân, Giám sinh, quan Tri huyện Triều Dương, Chí Linh, Hải Dương. Năm 1990, năm Canh Ngọ, ngày 06/02 dòng họ đã dịch toàn bộ văn bia và ghi chép thêm bằng chữ quốc ngữ.

Từ thời phong kiến cho đến ngày nay họ Đồng Thường Sơn luôn đóng vai trò quan trọng trong làng xã, qua các thời kỳ đều giữ chức sắc trong làng, xã.


Từ xa xưa họ Đồng Thường Sơn luôn duy trì được các việc Tế tự, Giỗ chạp, tang ma trong họ; Dòng họ Đồng Thường Sơn đã có đoàn Tế riêng của họ; Hàng năm dịp Chạp tổ dòng họ đều tổ chức tế lễ; Đồ tế tự của họ Đồng khá đầy đủ, nghi thức trang nghiêm. Họ Đồng Thường Sơn giữ được truyền thống đoàn kết trong họ, ngoài làng, giúp đỡ nhau trong cuộc sống.


Ông Đồng Văn Đông

Trưởng tộc