Do biến thiên của lịch sử, họ Đồng ở rải rác trong nhiều tỉnh, từ Bắc tới Nam. Ở tỉnh Bắc Giang, có huyện Lạng Giang, Tân Yên, Hiệp Hòa có nhiều người họ Đồng sinh sống. Như ở Nghĩa Hòa (Lạng Giang) đa số dân là người họ Đồng và qua những bia đá còn lại cho thấy họ Đồng ở đó đã có những đóng góp tích cực như bia đình Mỹ Hà khắc năm 1774, bia Văn Chỉ thôn Bằng khắc năm 1797 đã bầu hậu Thần, hậu Hiền cho hàng trăm người họ Đồng đã đóng góp xây dựng công trình, trong đó, có người là tước hầu, tước bá.


Từ đường họ Đồng xã Mỹ Hòa được xây dựng năm 1797 ghi gia phả từ tằng tổ trở xuống. Ở huyện Hiệp Hòa nhiều xã có bia bầu hậu Thần là người họ Đồng, như bia đình xã Hữu Định, nay là xã Quang Minh (dựng năm1715); bia xã Ngọc Xá nay là xã Châu Minh (dựng năm 1769), bia đình xã Ninh Tào nay là xã Hợp Thịnh (dựng năm 1768), ở huyện Tân Yên nhiều xã có họ Đồng như Cao Xá, Việt Lập, Lam Cốt, Việt Ngọc...


Theo thống kê toàn tỉnh Bắc Giang có hàng chục nghìn người họ Đồng sinh sống ở 193 xã, phường thuộc 10 huyện và thành phố.

Năm 1606 trùng tu lớn chùa Vĩnh Nghiêm (Yên Dũng) do Địch Võ Hầu Nguyễn Thọ Cường cùng 14 vị tín thí, trong đó có ông Đồng Quang Phu và vợ là bà Nguyễn Thị Điều đứng ra hưng công. Qua đó cho thấy cách đây 409 năm ở Bắc Giang đã có họ Đồng (năm 1606). Nếu giả định năm đó ông 40 tuổi thì ông sinh khoảng 1566


Ở Lạng Giang và Hiệp Hòa nhiều đình chùa có tên người họ Đồng công đức, nhưng đa số đều ở thời điểm cách đây trên 300 năm, ví dụ Từ đường họ Đồng ở Nghĩa Hòa - Lạng Giang xây dựng năm Cảnh Hưng 22 (1761), ghi họ tên từ tằng tổ trở xuống, tằng tổ là thập lý hầu tự Phúc Thịnh


Giả định người xây từ đường ấy năm 40, tính người 25 năm là 1 thế hệ, thì năm sinh của tằng tổ vào khoảng 1646. Như vậy trước thời điểm 1566 tỉnh Bắc Giang chưa tìm được tư liệu nào về họ Đồng.


Đồng Văn Đạo

Nguyên Chủ tịch UBND huyện Tân Yên