Cụ Tổ: Đồng Tiến Triều; Giỗ tổ ngày 22 Tháng Chạp âm lịch.

Họ Đồng ở thôn Đại Lộc, xã Đại Hợp trước đây có gia phả sắc phong, nhưng do chiến tranh Pháp tấn công ngày 14/7/1947, các cụ phải chạy loạn sang Thái Bình nên gia phả của dòng họ và sắc phong bị thất lạc mất.


Theo các cụ cao niên kể lại và tìm hiểu qua ông Ngô Đăng Lợi, Chủ tịch Hội Sử học thành phố Hải Phòng cung cấp: Cụ Thượng tổ họ Đồng xã Đại Hợp là Đồng Tiến Triều làm quan tứ trụ ở Vương triều Mạc (1527- 1592) tại Bộ Lễ: là nhà khoa học nghiên cứu về thiên văn địa lý (Tư Thiên giám); Ngày giỗ của Cụ là ngày 23 tháng chạp (Âm lịch).


Theo cuốn: “Từ điển chức quan Việt Nam” của tác giả Đỗ Văn Ninh, NXB Thanh Niên, 2002, cho biết: Quan Tứ trụ triều đình bao gồm bốn đại thần đầu triều, đó là: Văn minh điện Ðại Học sĩ, hiển điện, Cần chánh, Ðông các Ðại Học sĩ, là quan hàng nhất phẩm. Như vậy Cụ Đồng Tiến Triều từng là quan Nhất phẩm Vương triều Mạc, từng thịnh trị ở ngay đất Dương Kinh, là quê hương Thái Tổ Mạc Đăng Dung, tỉnh Hải Dương xưa, thuộc địa phận thành phố Hải Phòng ngày nay.

Ngày nay con cháu cụ Thượng tổ Đồng Tiến Triều đã xin phép được chuyển ngày giỗ sang ngày 22 tháng chạp (cho phù hợp với sinh hoạt của địa phương và con cháu). Con cháu họ Đồng Đại Hợp sống ở khắp các xã thuộc huyện Nghi Dương trước đây (Nay là huyện Kiến Thụy và ở cả Kiến An.


Khi nhà Mạc thất thủ, nhà Lê Trịnh trả thù Mạc triều, vì thế những Dòng họ phụng sự nhà Mạc bị liên lụy, các Cụ Đồng tộc Đại Hợp phải sống mai danh ẩn tích, nên Tộc phả cũng bị thất truyền.

Theo các cụ cao niên kể lại, đến nay đã được gần 20 thế hệ, trước đây dòng họ có nhà thờ Đại Tông ở làng Đại Lộc xã Đại Hợp, do chiến tranh bị tàn phá, nay cháu con đã xây lại vào năm 2006 trên nền đất của dòng họ (Do gia đình ông: Đồng Văn Dố, Trưởng tộc cung tiến đất). Cụ Thủy tổ họ là: Đồng Tiến Triều (Quan tứ trụ Vương triều Mạc) sinh được 3 người con trai: Đồng Tiến Tuấn; Đồng Tiến Trai; Đồng Tiến Kiều.


Họ Đồng xã Đại Hợp có 1275 người; 525 suất đinh (Tính đến 22/12/2016). Lăng mộ Thượng tổ Đồng Tiến Triều và 3 con của Cụ là: Đồng Tiến Tuấn, Đồng Tiến Trai, Đồng Tiến Kiều được an táng tại cánh đồng thôn Đại Lộc, xã Đại Hợp, huyện Kiến Thụy với diện tích 1000m2, đất để con cháu cày cấy chăm lo phần mộ. Khi cải cách ruộng đất năm 1955 nhà nước thu hồi chia cho nông dân chỉ để lại cho đến nay với diện tích là 120 m2. Khu mộ Tổ đã được con cháu quy hoach, trùng tu nhiều lần đep, khang trang.


Nhà thờ Dòng họ được xây lại vào năm 2006 trên nền đất của gia đình ông: Đồng Văn Dố cúng tiến với diện tích 200 m2. Trong đó diện tích xây nhà thờ là 100 m2, còn lại là sân, vườn, kết cấu vững chắc.


Cuối năm 2023, Chi họ Đồng Đại Hợp - Đoàn Xá lại quyên góp kinh phí trùng tu nhà thờ và nội thất khang trang và đẹp hơn.

Cho Đến nay thì dòng họ Đồng xã Đại Hợp vẫn giữ được truyền thống văn hóa, khoa bảng của tổ tiên. Các danh nhân thời phong kiến đến trước cách mạng tháng 8/1945 là các Cụ Đồng Đức Luận: Sinh năm 1893, ở thôn Phúc Xá, xã Đoàn Xá, Cụ làm quan chức Quản cơ hàm Tứ phẩm, thời Phong kiến nhà Nguyễn; Cụ Đồng Đức Nghĩa: Sinh năm 1902 ở Đại Hợp, Cụ làm quan hàm thất phẩm, thời Pháp thuộc.


Sau cách mạng tháng 8/1945 đến năm 1955 là các Cụ Đồng Đức Lợi; sinh năm 1921 ở thôn Phúc xá, Đoàn Xá, cụ làm Chủ tịch lâm thời liên thôn Phúc xá và Nam Hải xã Đoàn Xá. Năm 1946, cụ làm Phó chủ tịch Ủy ban hành chính kháng chiến ở xã Đoàn Xá, huyện Kiến Thụy, cán bộ Tiền khởi nghĩa. Cụ ông Đồng Đức Phương, sinh năm 1929 ở Đại Hợp, làm Phó Thống đốc ngân hàng, thuộc chính quyền Miền Nam, Việt Nam tại Sài Gòn. Hiện gia đình cụ sinh sống ở Mỹ.


Thời đại Hồ Chí Minh, họ Đồng Đại Hợp - Đoàn Xá có những người tiêu biểu như: Kỹ sư Đồng Văn Tường, nguyên chuyên viên Bộ giáo dục và Đào tạo; Chuyên gia ở nước Lào; Ông Đồng Thiên Thạch, nguyên Tổng giám đốc Công ty thuộc Bộ Nông nghiệp và PTNT; Ông Đồng Văn Chung, nguyên Giám đốc công ty xây dựng 209; Phó Giáo sư,Tiến sĩ Đồng Văn Quyền, Phó Viện trưởng Viện Công nghệ Sinh học, thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam; Thạc sĩ Đồng Đức Giang, sinh 1978 công tác tại Ngân hàng Hà Nội, Tiến sĩ Đồng Hoàng Hưng, hiện là Thư ký UBND TP Hải phòng; Thạc sĩ Đồng Thị Hậu, giảng viên Trường Đại học Bách khoa Hà Nội; Tiến sĩ Nguyễn Thị Phương Trang, hiện đang công tác tại Viện sinh thái và Tài nguyên Sinh vật Hà Nội; Thạc sĩ Lê Thùy Anh, sinh năm 1980 ở Đại Hợp công tác tại ngân hàng Hà Nội; Nhà giáo Ưu tú Đồng Văn Thách, Ông Đồng Văn Chung, Phó Giám đốc Công Ty TNHH Bách Tùng (Hải Phòng); Đồng Quốc Nhu, Giám đốc Công ty TNHH thương mại Hợp Tú (Hải Phòng); Ông Đồng Đức Tân, Chủ nhà hàng Phố Biển khu 2 Đồ Sơn; Cụ Đồng Đức Bẩm, Trưởng ban khánh tiết của dòng họ, nguyên cán bộ ngành thương nghiệp thị xã Đồ Sơn; Ông Đồng Văn Dố, Trưởng tộc (Hiến 200 m2 đất để xây nhà thờ họ); Bà Đồng Thị Phượng, Chủ nhiệm CLB Thiện nguyện Tú- Đại-Đoàn...


Họ Đồng Đại Hợp có 1 mẹ Việt Nam Anh hùng Vũ Thị Ngát, 18 Liệt sĩ, trong đó có 3 Liệt sĩ chống Pháp; 15 Liệt sĩ chống Mỹ.

Đặc biệt, họ Đồng xã Đại Hợp có Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân, Liệt sĩ Đồng Quốc Bình sinh năm 1944, người thôn Đại Lộc, xã Đại Hợp, huyện Kiến Thụy, Hải Phòng, một tấm gương chiến đấu anh dũng trong trận Mỹ tấn công xuống Bãi Cháy ngày 5/8/1964. Hội đồng Nhân dân TP.Hải Phòng quyết định lấy tên ông để đặt tên cho một phường thuộc quận Ngô Quyền,TP.Hải Phòng. Ngày 10/8/2018, Quân chủng Hải quân đã tổ chức lễ truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân của Chủ tịch nước cho Liệt sĩ Đồng Quốc Bình, nguyên chiến sĩ hàng hải, Trung đoàn 171 (nay là Lữ đoàn 171, Vùng 2 Hải quân).


Họ Đồng Đai Hợp có văn khấn, văn tế và đã có đội tế của dòng họ; Các văn khấn và văn tế, đội tế được thể hiện trong các ngày Đại lễ.

Dòng họ coi trọng khuyến tài, khuyến học của dòng họ. Việc động viên và trao quà cho các cháu có thành tích trong học tập và các thành tích khác được tổ chức hàng năm vào ngày Giỗ tổ và dòng họ đã có một ban chuyên về công tác khuyến Tài, khuyến Học.


Cụ Đồng Đức Bẩm

Ông Đồng Xuân Vi

Chủ tịch HĐGT