Dòng họ Đồng ở xã Hồng Phong, xã Thụy Hùng huyện Cao Lộc, Lạng Sơn tổng cộng đã có 13 đời. Cụ tổ đời thứ nhất Đồng Vũ Nam (1590-1678) tại xã Hồng Phong, Cao Lộc, Lạng Sơn. Sau 4 đời có cụ Đồng Loan Thọ (1751-1879) sang xã Thụy Hùng sinh sống nay phát triển được 9 đời. Tổng cộng đã có 13 đời. Tổng có gần 100 suất đinh, có gia phả chữ Hán (đã mất năm 1946). Còn bản sao lại của một nhánh, chép từ các cụ thượng tổ đời thứ Nhất đến đời thứ 10 đầu Thế kỷ 20. Đã dịch ra chữ Quốc ngữ và bổ sung thông tin đến đời thứ 12 lập thành một bản Gia phả mới hoàn thành vào cuối năm 2014, vừa in đầu năm 2015. Có sơ đồ phả hệ in chung trong bản gia phả 2015. Họp họ và tảo mộ các Tổ
chung hai xã vào ngày mùng 2 tháng 3 âm lịch hàng năm. Tại xã Hồng Phong, Cao Lộc,
Lạng sơn. Chưa có nhà thờ họ. Tiêu biểu trong họ có: Cụ
Tri Châu Đồng Diệu Hưng (1867 - 1973, đời thứ 8) là Tri Châu huyện Văn Uyên (bậc
Chính nhất Tri Châu) tỉnh Lạng Sơn nhưng đã tham gia Việt Nam Kiến Quốc chống
Pháp, lãnh đạo cuộc tấn công vào tỉnh lỵ Lạng Sơn sau bị bắt giam và mất tại
nhà tù Hỏa Lò, Hà Nội năm 1943. Ông Đồng Hữu Thường (1906-1972, đời thứ 9) con trai cụ Đồng Diệu Hưng, học trường Pháp Việt Lạng Sơn cùng Hoàng Văn Thụ, làm đại đội trưởng Kiến Quốc Quân đánh quân Pháp ở tỉnh lỵ Lạng Sơn. Bị quân Pháp bắt cùng cha giam ở nhà tù Hỏa Lò, sau đó được thả thì tham gia hoạt động Việt Minh. Khi giải phóng Lạng Sơn ông được bầu làm Chủ nhiệm Việt Minh, Ủy viên Ủy ban Kháng chiến huyện Văn Yên. Ông Đồng Ích Tân (1916 - 1922) học sinh trường Pháp Việt Lạng Sơn, cán bộ tiền khởi nghĩa, Trưởng phòng Thương nghiệp, Ủy viên Ủy ban kháng chiến huyện Văn Uyên (huyện Văn Uyên trước đây có huyện lị là thị trấn Đồng Đăng, nay tách ra làm 2: Tây Bắc thị trấn Đồng Đăng (huyện Văn Lãng), thị trấn Đồng Đăng và các xã còn lại thuộc về huyện Cao Lộc.
Đồng Thế Hoàng |