|
Chiều ngày 16 và sáng 17.2.2016, tức ngày 9 và 10 tháng Giêng năm Bính Thân, Họ Đồng thuộc xã Trực Khang, Trực Ninh, Nam Định long trọng tổ chức lễ giỗ Tổ hàng năm
Tiến sỹ Đồng Xuân Thụ -Tổng biên tập Tạp chí Môi trường đô thị Việt Nam, Tổng thư ký BLL Họ Đồng Việt Nam ,Ông Đồng Văn Bột, Phó BLL cùng các doanh nhân Đồng Quang Thành, Đồng Văn Thắng, Đồng Xuân Thọ, Đồng Văn Quân đã về tham dự sự kiện này.
Lễ giỗ Tổ họ Đồng Trực Khang năm nay diễn ra từ chiều hôm trước. Tức chiều ngày 16 tiến hành nghi lễ Tế cáo Tổ tiên. Buổi sáng ngày 17 tổ chức lễ cúng chính.
Theo nhà nghiên cứu sử học Đồng Ngọc Hoa, cụ Thủy Tổ họ Đồng Trực Khang là Đồng Tuấn Hoành từ huyện Chí Linh,tỉnh Hải Dương cùng với 11 cụ khác (được tôn là thập nhị khai sáng có bài vị thờ ở các đình đền của các làng trong xã Duyên Bình xưa) về đây lập nghiệp vào năm Mạc Đại Chính thứ 3 – 1532 (theo Bia đá tại từ đường và gia phả của dòng họ Hà cùng xã do Hà Văn Mưu soạn năm Tự Đức thứ32 (1859).
Họ Đồng ở Trực Khang rất đông nhân khẩu. Với gần 1000 suất đinh và hàng chục chi phái chiếm dân số đông nhất so với các dòng họ hiện đang sinh sống tại xã Trực Khang . Ngoài ra còn có các chi phái sinh sống tại các xã như Trực Thái, Trực Phú, Trực cường, Trực Thắng, Hải châu, Hải Anh, Cổ Lễ thuộc huyện Trực Ninh. Một số khác đi làm ăn kinh tế tại tỉnh Bắc Cạn, Lâm Đồng, Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Vì thế mà số lượng các từ đường ở đây cũng rất nhiều. Mỗi chi,phái,ngành lại có 1 từ đường. Ngoài Từ Đường Thủy Tổ ,còn có tới 20 Từ Đường của các chi phái để thờ liệt tổ liệt tông khác.
Hiện Lăng mộ tổ tiên của hai cụ Tổ ( mộ kép) là cụ Đồng Tuấn Đức ( ngũ đại) và cụ Đồng Tuấn Dị (lục đại ). Còn mộ cụ Thủy Tổ không có ở đây vì cụ là anh cả của dòng họ ở huyện Chí Linh cho nên khi dẫn con cháu về đây mở mang nơi đất Lạc Sông Bình thành tài thì cụ lại về Chí Linh. Do vậy khi mất,phần mộ của cụ cũng đặt ở huyện Chí Linh .
Theo tư liệu của họ Đồng Trực Khang cung cấp thì Nhà thờ Trực Khang đã được xây dựng từ lâu ( không rõ) nhưng theo bia đá ( công đức bi ký) soạn khắc năm Tự Đức 32 (1879) để tại từ đường cho biết thì năm này dòng họ tiến hành sửa lại gian chính tẩm, cũng như hai bên hành lang của từ đường với vật liệu chủ yếu bằng gạch ngói, muối mật, gỗ lim.
Người có công đầu trong việc này là cụ Đồng Tuấn Di thụy là mẫn Tiệp cùng người con trai là cựu lý trưởng, tiên chỉ Đồng Văn Hưởng. Đến năm Khải Định thứ 8 (1923) được sự công đức của các ông Đồng Hữu Hiên, Đồng Xuân Bảng, Đồng Hữu Tú dòng họ đã mua gạch ngói, gỗ lim để tu sửa tiền đường. Năm Bảo Đại ( Canh Ngọ-1930) gian chính tẩm được tu sủa đồng thời tiến hành thay thế cột đá, máng nước bằng đá giữa hai cung chính tẩm và tiền đường.
Năm 2006, dòng họ tập trung kinh phí đại tu Tiền đường. Năm 2007 gia đình ông Trưởng tộc bắc cầu , vỉa bờ sông, làm cổng, lát sân, làm vườn hoa cây cảnh tạo thế khang trang cho ngôi Từ Đường thờ Thủy Tổ.Năm 2009 từ dòng họ Đồng ở đây vinh dự được đón bằng công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.
Được biết,đây là một dòng họ có truyền thống học hành đỗ đạt, nhiều người được bổ làm quan, tư tưởng yêu nước thương dân luôn luôn được giáo dục để kế thừa, phát huy trong mọi hoàn cảnh của đất nước. Đặc biệt tư tưởng đó đã thể hiện qua những đóng góp qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và Mỹ của dân tộc.
Ngay từ những năm 1930 trước áp bức của hương hào lý bá thì một người con của họ Đồng là Đồng Hữu Hiên đã đứng lên tổ chức nhân dân bắt trói trưởng bạ, đấu tranh phản đối chiếm dụng công điền đòi lại ruông đất cho nhân dân. Thắng lợi của cuộc đấu tranh không chỉ làm người dân phấn khởi tin tưởng vào sức mạnh đoàn kết mà còn tạo tiền đề cho tư tưởng yêu nước và cách mạng được tuyên truyền sâu rộng vào các tầng lớp nhân dân trong tỉnh.
Ngôi Từ Đường của dòng họ không chỉ là nơi thờ phụng tổ tiên mà, là nơi xum họp của những con cháu có chung dòng máu hướng về cội nguồn, phát huy truyền thống ông cha mà còn là nơi có hầm bí mật, cất giữ tài liệu, nuôi dấu cán bộ, là nơi liên lạc của cán bộ cách mạng, cứu chữa thương bệnh binh, là chứng tích ghi lại thời kì đen tối nhưng đầy hào hùng của Đảng bộ và nhân đân trong xã.
Đã có hơn 200 con em người họ Đồng nơi đây đã ra mặt trận, ra nơi đầu sóng ngọn gió, chia lửa với chiến trường, trong đó có hàng chục anh hùng liệt sỹ, 23 sĩ quan từ cấp úy đến cấp tá hoàn thành nhiêm vụ họ được tặng thưởng 371 huân huy chương các loại. Đặc biệt có mẹ Đồng Thị Rương (đã mất) được Chủ tịch nước phong tặng là Bà mẹ Việt Nam Anh hùng.
Phát huy truyền thống hiếu học theo gương cụ thủy Tổ Đồng Tuấn Hoành về đây làm nghề dạy học nên có hàng trăm người theo nghề cụ làm giáo viên từ đại học cho đến tiểu học. Có hàng chục người làm hiệu trưởng, hiệu phó các trường từ đại học đến tiểu học. Đã có hơn 400 cử nhân, 1 tiến sĩ, 22 thạc sĩ, là dòng họ đã được Huyện ủy, HĐND, UBND huyện Trực Ninh trao tặng bức trướng ghi danh một dòng họ có phong trào khuyến học khuyến tài xuất sắc.
Trong công cuộc xây dựng nông thôn mới, dòng họ Đồng ở đây cũng gương mẫu đi đầu. người hiến đất, người hiến ruộng, người góp của, người góp công làm đường giao thông để cho thôn xóm khang trang bề thế. Có người hiến hàng trăm, hàng tỷ đồng làm trường học, đại tu từ đường, sửa Đền, sửa chùa làm cho quê hương ngày càng thay da đổi thịt.
Đồng Ngọc
|
